معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد با اشاره به سامانه پایش دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: ساز و کار سیستم پایش به این صورت است که در هر زمینه علمی، یک گروه آموزشی متولی شده و زمینه‌های پژوهشی مربوطه و همچنین چالش‌ها و مسائل مورد نیاز صنعت و جامعه را شناسایی می‌کند و عناوین مربوطه را استخراج کرده و آن را در قالب عناوین پیشنهادی در اختیار پژوهشگران در سامانه پایش قرار می‌دهد.
دکتر جواد بهارآرا در گفت‌وگو با روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی خراسان رضوی اظهار کرد: به این ترتیب تلاش شده تا پایان‌نامه‌های مقطع کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری هدفمند باشد و به سمت حل نیازهای صنعت و جامعه هدایت شود.
وی اضافه کرد: دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد و همینطور دانشگاه آزاد اسلامی خراسان رضوی ۲ مقوله اصلی را در امر پژوهش و فناوری دنبال می‌کند؛ از یک منظر تولید علم مد نظر ماست که در این راستا تمام استادها، دانشجویان و پژوهشگران فعالیت‌های تحقیقاتی خود، مثل رساله‌ها و پایان‌نامه‌هایشان را در قالب مقالات علمی در مجلات معتبر داخلی و خارجی منتشر می‌کنند. همچنین کتاب‌هایی که توسط اعضای هیات علمی دانشگاه به صورت تالیف و تصنیف، ترجمه، تدوین و گردآوری می‌شود از طریق انتشاراتی که با دانشگاه مرتبط است، چاپ و منتشر بشود.
بهارآرا ادامه داد: از منظر دوم موضوع فناوری برای دانشگاه اهمیت زیادی دارد. در این زمینه تلاش می‌کنیم دانش‌های فنی که اعضای هیات علمی، استادان و پژوهشگران در مراکز تحقیقاتی، گروه‌های آزمایشگاهی و پژوهشکده‌ها به دست می‌آورند، به نمونه‌های آزمایشگاهی تبدیل شود و از طریق هسته‌های فناور، این نمونه‌های آزمایشگاهی یا کارگاهی را تجاری سازی کرده و به جامعه عرضه کنیم؛ بنابراین در این قالب شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان را مورد توجه قرار داده و از آن حمایت می‌کنیم.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در خصوص پژوهش‌های صورت گرفته در این دانشگاه عنوان کرد: عمده پژوهش‌هایی که در دانشکده‌ها و گروه‌های آموزشی این دانشگاه صورت می‌گیرد، مرتبط با رشته‌های علوم پایه، فنی و مهندسی، معماری و هنر، کشاورزی و پزشکی است.
وی افزود: بنابراین توصیه می‌شود دانشجویان در گام اول به این عناوین موجود در سامانه مراجعه کنند و تا جایی که امکان دارد از این عناوین برای پژوهش استفاده کنند. همچنین اساتید متخصص هم می‌توانند از آن استفاده کنند. دانشجویان و اساتیدی که از میان این عناوین پیشنهادی، عنوانی را برای پژوهش خود انتخاب و از آن در پژوهش خود استفاده کنند، قطعا مورد تشویق قرار می‌گیرند. این طرح تشویقی برای اساتید به صورت افزایش پرداختی‌ها و برای دانشجویان در قالب تخفیف شهریه در نظر گرفته شده است.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد گفت: برخی دیگر از پژوهش‌هایی که در دانشگاه انجام می‌شود نیز پژوهش‌های مستقلی است که اعضای هیات علمی آن را پیشنهاد می‌کنند و در حوزه‌های علوم پایه، بین رشته‌ای علوم پایه و سایر گرایش‌ها در طول سال انجام می‌شود.
بهارآرا افزود: بخش زیادی از این پژوهش‌ها هم مربوط به زمینه‌هایی است که به پیشرفت مرزهای دانش‌بنیان کمک می‌کند؛ به خصوص پژوهش‌هایی که در زمینه علوم پایه انجام می‌شود، عمدتا در زمینه گسترش مرزهای دانش تنظیم می‌شود.
وی با اشاره به اینکه آمار دقیقی برای ثروت آفرینی پژوهش‌های انجام شده در دسترس نیست، بیان کرد: در حال حاضر رویکرد دانشگاه به این سمت معطوف شده که از این به بعد پژوهش‌هایی را دنبال کند که ثروت آفرین باشد؛ یعنی دانشجویان و دانش‌آموختگان که این پژوهش‌ها را انجام می‌دهند، بتوانند بعدا از نتیجه پژوهش‌های خود استفاده کنند.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد ادامه داد: بنابراین تلاش می‌شود این پژوهش‌ها به سمت ایجاد یکسری محصولات آزمایشگاهی هدایت شود تا امکان عرضه این محصولات آزمایشگاهی در قالب شرکت‌های فناور به جامعه فراهم شود که این کار نیاز به تلاش بسیار زیادی دارد تا در آینده شاهد نتایج آن باشیم.
بهارآرا در خصوص تعداد جمعیت پژوهشگر دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: با در نظر گرفتن تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه به عنوان پژوهشگر و تعدادی از دانشجویان دوره کارشناسی که فعالیت‌های پژوهشی انجام می‌دهند، شاید بتوان گفت نزدیک به ۵۰ درصد دانشگاه با موضوع پژوهش آشناست؛ این پژوهش‌ها هم در دانشکده‌ها و آزمایشگاه‌های تحقیقاتی دانشکده‌ها انجام می‌شود و هم در چندین مرکز تحقیقاتی و پژوهشکده‌های آزاد اسلامی مشهد صورت می‌گیرد.
وی با بیان اینکه حداقل پنج پژوهشکده و مرکز تحقیقاتی فعال در سطح دانشگاه فعال است، بیان کرد: دانشگاه آزاد اسلامی مشهد مرکز تحقیقاتی مهندسی ژنتیک، مرکز تحقیقاتی بیولوژی کاربردی، پژوهشکده محیط‌های خشک، مرکز تحقیقات پزشکی و مرکز تحقیقاتی هوشمندسازی را در اختیار دارد که این‌ها مراکزی است که تلاش می‌کنند در موضوع پژوهش فعال باشند.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد افزود: همچنین ما یک سرای نوآوری راه‌اندازی کرده‌ایم که در آن ضمن اینکه تلاش می‌شود دانش فنی ایجاد شود، تمایل داریم که آن دانش فنی را به سمت تجاری سازی هدایت کنیم.
بهار آرا با اشاره به دستاوردهای دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در حوزه پژوهش عنوان کرد: دستاوردهای این دانشگاه در ۲ دسته قرار می‌گیرد؛ از یک منظر عمده فعالیت‌های ما در زمینه تولید علم است که دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در خصوص انتشار مقالات
علمی معتبر بین دانشگاه‌های آزاد اسلامی در کل کشور رتبه دوم یا سوم را داراست و پژوهشگران شاخصی در اختیار دارد که در سال‌های مختلف جزو دانشمندان یک درصد دنیا و در سال‌های اخیر جزو دانشمندان ۲ درصد جهان قرار گرفته اند و ارجاعات به فعالیت‌هایشان خیلی زیاد بوده است.
وی در خصوص بخش دوم دستاوردهای این دانشگاه بیان کرد: این فعالیت‌ها در قالب انتشار مقالات و کتاب‌ها توسط اساتید، اختراعات، نمونه‌های آزمایشگاهی و محصولاتی تولیدی توسط شرکت‌های فناور و شرکت‌های دانش‌بنیانی که دانشگاه به دنبال تاسیس و حمایت از آن است، دنبال می‌شود.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد با اشاره به برگزاری نمایشگاه‌های مربوط به هفته پژوهش گفت: هم‌اکنون یک نمایشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران برگزار شده که محصولات نوآوری در آن عرضه می‌شود. دانشگاه آزاد اسلامی خراسان رضوی و دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد هم با چندین محصول جدید که امسال در این نمایشگاه شرکت کرده است.
بهارآرا افزود: به مناسبت هفته پروهش استانداری و دانشگاه‌های شهر مشهد هم قرار دارند تا برنامه انتخاب پژوهشگر برتر را برگزار و کتاب‌ها و مقالات برترشان را انتخاب کنند؛ همچنین پیش‌بینی شده یک نمایشگاه نیز در انتهای هفته پژوهش و فناوری در مشهد برگزار شود که در صورت حضوری شدن نمایشگاه مسئولیت برگزاری آن بر عهده دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد است.
وی در خصوص چالش‌های موجود در امر پژوهش برای پژوهشگران عنوان کرد: امر پژوهش در دانشگاه و کشور همیشه مورد توجه بوده اما چالش‌های متعددی هم برای آن وجود داشته است. آنچه در حوزه پژوهش نیاز به بازنگری و طراحی جدید دارد، مدیریت پژوهش و فناوری است.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد ادامه داد: در کشور امکانات و زیرساخت‌های بسیار زیادی در امر پژوهش موجود است و پژوهشگران و فناوران بسیار زیادی هم حضور دارند که در آزمایشگاه‌های مختلف در بخش‌های متفاوت در امر پژوهش و فناوری فعال هستند اما خیلی وقت‌ها این پژوهش‌ها و فناوری‌ها یا بسیار با هم هم‌پوشانی دارد یا به صورت جزیره‌ای و دور از هم کار می‌کند و یا اینکه روی موضوعاتی تمرکز دارد که در برخی موارد مورد نیاز کشور نیست.
بهارآرا گفت: اگر کشور یک برنامه واضح و مشخص در امر پژوهش و فناوری داشته باشد و در همان مسیر حرکت کند، می‌توان نتایج بهتری را متصور شد. البته در حال حاضر رویکرد وزارت علوم و دانشگاه‌ها به این سمت است که تا جایی می‌توانند پژوهش‌ها را هدفمند انجام دهند و از طریق استفاده مشترک از زیرساخت‌ها و امکانات موجود اولویت‌های پژوهشی خود را در معرض دید همه قرار دهند تا از انجام کارهای هم‌پوشاننده و تکراری خودداری شود.
وی خاطرنشان کرد: من از تمام جوانان این کشور که در دانشگاه تحصیل و پژوهش می‌کنند، تقاضا دارم به تحصیل و یادگیری خود اعتنای زیادی داشته باشند و با لذت، قدرت و قوت به این امر بپردازند و تلاش کنند که به شکلی کارآمد از دانشگاه خارج شوند تا بتوانند در حل مشکلات کشور کمک کرده و نقشی در پیشرفت و ارتقای کشور داشته باشند.
